THÀNH PHẦN CƠ THỂ (BC) ĐƯỢC ĐO LƯỜNG NHƯ THẾ NÀO?

ThS. BS Lưu Nguyễn An Khương

Bạn có bao giờ tự hỏi cơ thể mình được tạo thành từ những gì không? Ngoài cân nặng, việc hiểu rõ tỷ lệ mỡ, cơ, xương trong cơ thể (hay còn gọi là Thành phần cơ thể – BC) sẽ giúp bạn đánh giá sức khỏe chính xác hơn. Biết được thành phần cơ thể giúp chúng ta điều chỉnh chế độ ăn uống và tập luyện hiệu quả, từ đó hướng tới một lối sống lành mạnh hơn.

Dưới đây là một số phương pháp phổ biến để đo lường thành phần cơ thể, từ đơn giản đến chuyên sâu:

ĐO VÒNG EO
Đo vòng eo là một cách đơn giản để đánh giá lượng mỡ bụng và có lẽ là phương pháp thiết thực nhất cho những người bình thường không phải vận động viên. Vòng eo lớn hơn thường cho thấy mức độ mỡ nội tạng cao hơn, có nghĩa là khi vòng eo của bạn tăng lên, nguy cơ sức khỏe của bạn cũng tăng theo.

Cách đo: Dùng thước dây đo quanh phần eo nhỏ nhất (thường là ngang rốn hoặc trên rốn một chút).

PHÂN TÍCH NẾP GẤP DA
Phương pháp này ước tính tỷ lệ mỡ cơ thể bằng cách véo và đo lớp mỡ ở nhiều vị trí trên cơ thể bằng kẹp chuyên dụng. Đây là một phương pháp đơn giản, chi phí thấp, nhưng độ chính xác phụ thuộc vào kỹ thuật của người đo, và nó chỉ có thể đo mỡ dưới da chứ không đo được mỡ nội tạng, cơ bắp hay xương.

Cách đo: Người đo sẽ dùng một loại kẹp chuyên dụng (caliper) để véo và đo độ dày của nếp gấp da tại các vị trí như bắp tay, vai, bụng, đùi… Sau đó, sử dụng công thức để ước tính tỷ lệ mỡ.

PHÂN TÍCH TRỞ KHÁNG ĐIỆN SINH HỌC (BIA)
Được sử dụng trong các loại “cân thông minh”, BIA ước tính thành phần cơ thể (BC) bằng cách gửi một dòng điện nhỏ qua cơ thể khi người dùng đứng trên hoặc cầm thiết bị. Mặc dù BIA là một cách nhanh chóng, an toàn và hợp túi tiền để theo dõi sự thay đổi của mỡ và cơ theo thời gian, nhưng độ chính xác của nó có thể thay đổi đáng kể do các yếu tố như mức độ hydrat hóa (lượng nước trong cơ thể).

Cách đo: Bạn chỉ cần đứng lên cân hoặc cầm thiết bị có tích hợp công nghệ BIA nên rất thuận tiện để sử dụng và kết quả cho ra rất chi tiết.

ĐO HẤP THỤ TIA X NĂNG LƯỢNG KÉP (DEXA)
Để có một cái nhìn chi tiết về thành phần cơ thể (BC) của bạn, quét DEXA là một trong những phương pháp chính xác nhất hiện có. DEXA sử dụng hai chùm tia X liều thấp để đo mỡ dưới da, mỡ nội tạng, khối lượng cơ và mật độ xương của bạn. Mặc dù quét DEXA cung cấp rất nhiều thông tin hữu ích, nhưng chúng đắt hơn so với các lựa chọn khác.

Cách đo: Bạn sẽ nằm trên bàn và máy DEXA sẽ di chuyển qua cơ thể để quét.

CHỤP CỘNG HƯỞNG TỪ (MRI)
MRI sử dụng từ trường và sóng vô tuyến để tạo ra hình ảnh chi tiết của các mô cơ thể. Được coi là “tiêu chuẩn vàng” để phân tích thành phần cơ thể (BC), nhưng chi phí cao và số lượng máy hạn chế khiến việc chụp MRI toàn thân trở nên không thực tế đối với hầu hết mọi người.

KẾT LUẬN

Mỗi phương pháp đo lường thành phần cơ thể đều có ưu và nhược điểm riêng. Tùy thuộc vào mục đích và điều kiện của mình, bạn có thể lựa chọn phương pháp phù hợp. Dù là cách nào, việc theo dõi thành phần cơ thể theo thời gian sẽ giúp bạn có cái nhìn rõ ràng hơn về sức khỏe và những thay đổi trong cơ thể, từ đó điều chỉnh lối sống để khỏe mạnh hơn mỗi ngày!